| ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Detaylar | ||||||||||||||||||||||
KİTAPTAN BİR ALINTI: “… Gece vakit ilerleyince onu yatmaya gönderirlerdi. O ise görünmeden odasından çıkar, karanlıkta ayaklarının ucuna basarak yürüyüp sessizce merdiven basamaklarından birine ilişir ve nefesini tutarak annesinin aşağıda, misafir odasında piyano çalışını dinlerdi. … Dört beş yaşlarındayken bir defasında babası ona bir pusula göstermişti. Uzun bir süre bu acayip şeye dikkatle bakıp birdenbire: “Bence ibrenin etrafında onu itekleyen bir şeyler var,” demişti. Bu kadar uzun bir cümleyi herhalde bütün bir yıl boyunca kurmamıştı. Bu onun, “bizden bağımsız olarak dışımızda var olan” büyük dünya ile ilk temasıydı. Einstein yıllar sonra bu olayı, “Kainat önümüzde sonsuz bir sır gibi duruyor. Nesnelerin içinde kim bilir ne derin gizler var,” diyerek hatırlayacaktı. … Öğretmenleri tarafından “aptal bir çocuk” biçiminde nitelendirildiği, birçok kez kulağına çalınmıştı. Onlara darılmıyordu. Sonuçta herkesin istediği gibi düşünme hakkı vardı. Derslerdeki münasebetsiz yanıtları yüzünden, hiç de seyrek sayılmayacak aralıklarla ders bitiminde sınıfa kapatılma cezası alıyordu. Cezasını çekince eve gidip, sessizce annesinin eline yanağını dayayarak, onun kederli öğütlerini üzüntüyle dinlerdi. Sonra da keman çalardı. Başlarda, oyuncak kemandı çaldığı; sonraları annesinin yedinci yaş günü hediyesi olarak aldığı gerçek kemanla çalmaya başladı. Sesleri seçmeye çalışırken ya da Mozart’ın sonatlarını tekrarlarken gözlerini kapatarak, komik bir şekilde burnunu buruşturup keman yayını teller üzerinde ahenkle gezdiriyordu. Aceba o sanatçı mı olmak istiyordu? Hayır, buna eğilimi yoktu. Kendi için keman çalıyordu, sadece kendi için! Siz Mozart’tın eserlerinde ne kadar zerafet, şefkat ve tutku var bilir misiniz? Bilmiyorsanız, izninizle size Si Bemol Majör Sonatını çalayım...” Kitap üzerine Bu kitapta, çağımızın en büyük fizikçilerinden birinin yaşamöyküsü ve bilimsel buluşları yer alıyor. Cesur bilim adamı; bilimde yeni çığırlar açmış olan, bilimin doğa kanunlarına bakışını kökten değiştiren izafiyet teorisinin yaratıcısı, barış uğruna mücadele eden Albert Einstein, geniş bir tarih dilimini kapsayan dönemde, bilimin mimarı olarak yakın çevresiyle, bilim alanındaki rakipleriyle yaptığı mücadelesiyle iç içe tanıtılmaktadır. Kitap, bu bilim adamının karmaşık yaşamöyküsünü herkesin anlayabileceği bir dille anlatırken okuru, Einstein’ın buluşlarının özüyle de tanıştırmaktadır. Yazar üzerine Bu kitabın yazarı Vladimir Yevgenyeviç Lvov, genellikle bilimsel edebiyat ve sosyal politika alanında eserler yazar. “Kutup Ülkeleri’nin Fethi” adlı ilk eseri 1929 yılında yayınlanmıştır. V.Y. Lvov’un, 1932 yılından beri, doğa bilimi felsefesi ve yine uluslar arası sorunlara adanmış makaleleri, genellikle “Novıy Mir” (“Yeni Dünya”) ve “Zvezda” (“Yıldız”) adlı dergilerde ya-yınlanmıştır. Aynı zamanda V. Y. Lvov’un kaleminden çıkmış “Jordano Bruno ve Biz.” (1947), “Kozmik Roket Start Alıyor.” (Tsiolkovskiy) (1948), “Frederik Jolio-Curie.” (1950), “Gezegenin Fethi.” (Vernadskiy) (1951) adlı bir dizi tarihsel-biyografik çalışmaları da vardır.
1879, 14 Mart – Albert Einstein, Ulm şehrinde (Batı Almanya) doğdu. 5 Kasım – Klark Maxswell’in ölümü. 1880– Einstein ailesinin Münih’e taşınması. 1881– Deney vasıtasıyla nispeten “esîre” Yer’in hareketini saptamakla ilgili Maykelson’un girişimi. 1889, Sonbahar– Albert Einstein’ın Münih Lisesine girişi. 1895, Nisan– Liseden ayrılışı. Once İtalya’ya, daha sonra İsviçre’ye seyahati. Sonbahar– G. Lorenz’in, hareketsiz esîr hipotezine dayanarak Maykelson’un deneyini açıklama girişimi. 1895, Ekim– 1896, Eylül – Albert Einstein, lise eğitimini Aargau (İsviçre) kantonal okulunda tamamlıyor. 1896, Ekim– 1900, Ağustos – Zürih Politeknik Enstitüsünde eğitim. 1901, 21 Şubat– Einstein, Zürih şehrinin vatandaşlığına geçiyor. Mayıs – Ekim– Geçici olarak, Vintertur şehrinin teknik okulunda matematik öğretmeni olarak çalışıyor. Yaz– “Fizik Yıllığı”nda yayınlanan “Kılcal Olaylardan Sonuçlar” adlı ilk bilimsel makalesi. 1902, Haziran– “3. sınıf eksper” olarak Bern’deki patent dairesinde işe başlaması. 1903, Ocak– Mileva Mariç ile evlenmesi. 1904, Mayıs– Büyük oğlu Hans Albert’in doğumu. 1902-1904– Statik mekanik ve ısının moleküler teorisi ile ilgili “Fizik Yıllığı”nda yayınlanan dört makale. 1905– Zürih Üniversitesi’nin felsefe doktorası unvanını almak üzere “Molekül Ölçülerinin Yeni Saptaması” adlı takdim edilen ve savunulan tez. Işık kuvantalıyla ilgili “Fizik Yıllığı”nda yayınlanan makale. Brown harekâtı ile ilgili makale. (Aynı dergi) 1905– “Hareket Eden Maddelerin Elektrodinamiği Üzerine” (aynı dergide) E=mc² formülüne adanmış makale. Yaz – Sırbistan’a yolculuk (Belgrad, Rakovitse, Novi Sad). 1906– Elektrodinamik ve molüeküler teoriyle ilgili “Fizik Yıllığı’nda yayınlanan beş makale. 1907-1908– “Fizik Yıllığı”, “Fizik dergisi” ve “Radyoaktif Bülteni” nde yayınlanan on bir makale. Çekim teorisi üzerinde ilk çalışmalar. Isınma ısısının kuvantum teorisi. German Minkovskiy, özel izafiyet teorisinin dört boyutlu matematik biçimini hazırlıyor. 1908, Sonbahar– Bern Üniversitesi’nde misafir doçent olarak çalışması. 1909– Modern fiziğin sorunlarına adanmış (Einstein’ın çalışmaları da dahil) beşinci bölümü içeren V.İ. Lenin’in “Materyalizm ve Ampirokritisizm” adlı kitabının yayınlanması. Yaz– Salzburg’da düzenlenen 81. Alman Doğa Bilimcileri toplantısında Einstein’ın, ışığın ikili yapısıyla ilgili konuşması. M. Planck ile tanışması. Sonbahar– Patent dairesinde ayrılması ve Zürih Üniversitesi’-nin olağanüstü profesörü olarak tayin edilmesi. 11 Aralık–Einstein’ın Profesör olarak ilk konferansı. 1910, 28 Temmuz– Eduard adında ikinci oğlunun doğumu. 1911-1912– Bilim dergilerinde yayınlanan on beş makalesi (ısınma ısısının kuvatum teorisi, fotokimyanın esas kanunu ve çekimin ışık ışınlarının dağılmasında etkisi ile ilgili konular da dahil) Maxs Laue, İzafiyet Teorisi” adlı bir kitap yayınlıyor (Einstein’ın mekaniğine adanmış ilk monografi). 1911, Mart– Teorik fizik profesörü olarak Prag Üniversitesi’ne tayini ve Prag şehrine gidişi. Eylül– Brüksel’de düzenlenen önde gelen fizikçilerin 1. Solvey toplantısı. P. Langevin, E. Rezerford, M. Küri, G. Lo- renz ve diğerleriyle görüşmeleri. 1912, Ağustos– Prag’dan İsviçre’ye dönüşü. Zürih Politeknik Okulu’na profesör olarak tayini. 1913– Bilim dergilerinde yayınlanan yedi makalesi. Bunların arasında, “Geneleştirilmiş İzafiyet ve Çekim Teorisinin Taslağı” adlı A. Einstein’ın ve M. Grossman’ın ortak çalışması (“Matematik ve Fizik Dergisi”nin 62. sayısı.) Kasım– Çekim teorisinin durumu ile ilgili Viyana’da düzenlenen 86. Doğabilimciler toplantısında Einstein’ın konuşması. Berlinde’ki Fizik Enstütüsü’ne müdürlük görevine davet edilmesi. Almanya Bilim Akademisi’ne üye ve Berlin Üniversitesi’ne profesör seçilmesi. 1914– Yayınlanmış 17 makalesi. (Çekim teorisiyle ilgili 6 makalesi de dahil.) Nisan– Berlin’e taşınması. Ekim– A. Einstein, F. Forster, E. Nikolai tarafından imzalanmış emperyalist savaşa karşı çağrı. 1915– “Einstein – de Haas’ın cayromıknatıs efektin” buluşu. A. Einstein ve V. De Haas imzasıyla yayınlanan “Amper’in moleküler akımlarının deneysel ıspatı” adlı iki makale. “Genel İzafiyet Teorisi Üzerine” ve “Merkür Perigeliyanın (yörüngenin Güneş’e en yakın noktası) Hareketinin Açıklaması” adlı makaleler. A. Zommerfeld, özel izafiyet teorisini Bor’un atom modeli için uyguluyor. Eylül– R. Rolland ile Veve’de (İsviçre) görüşmesi. Kasım– Çekim Teorisi (genel izafiyet teorisi) üzerindeki çalışmaların bitmesi. 1916– “Genel İzafiyet Teorisinin Temelleri” adlı makale ve 15 makale daha yayınlandı. 1917– “Özel ve Genel İzafiyet Teorisi Üzerine-Herkesin Anlayabileceği Anlatım” adlı kitabın yayınlanması. “Genel İzafiyet Teorisi Üzerine Kozmoloji Notları” adlı makale. Kasım– Rusya’da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi. A. Einstein ve R. Rolland, Rus Devrimini çoşkuyla alkışlıyorlar. 1919, 29 Mayıs– Sobral (Brezilya) ve Prinçipe’de (Batı Afrika) tam güneş tutumu gözlenmesi ve genel izafiyet teorisinin onaylanması. M. Mariç ile boşanması ve Elsa ile evlenmesi. 1920, 5 Mayıs– Leyden’de “Esîr ve İzafiyet Teorisi” konulu konuşması. 1921, Ocak– Sovyetler Birliği üst parlamento temsilcisi profesör N.M.Fedorovskiy ile Berlin’de görüşmesi. Einstein’ın, Sovyet bilim adamlarına seslenişi. Petrograd’ta “Özel ve Genel İzafiyet Teorisi Üzerine-Herkesin Anlayabileceği Anlatım” adlı kitabın Rus diline çevrilmiş baskısı. Mart– Amerika’ya yolculuk. Mayıs– Princeton Üniversitesi’nde verdiği dört konferans. Haziran– İngiltere ziyareti. 27 Kasım– Berlin’deki Alman Bilim Akademisi’nde “Geometri ve Deney” konulu konuşması. 1922– Albert Einstein hakkında “doğa biliminin büyük dönüştürücüsü” gibi söz eden V.İ.Lenin’in “Marksiz’min Bayrağı Altında” adlı derginin 1. sayısında yayınlanan makalesi. Mart– Uzak Doğu’ya yolculuk. Ağustos– Hindistan’a gelişi ve R. Tagor ile görüşmesi. Kasım– Şangay’da bulunması. A. Einstein, fizik dalında Nobel ödülüne layık görüldü. Aralık– japonya ziyareti. 1923, Şubat- Mart – Filistin ve İspanya ziyareti. 1924– Atom parçacıkların kuvantum statiği üzerine yeni metot içeren ve “Fizik Dergisi”nde yayınlanan “Ş.Boze’nin makalesiyle ilgili notlar” adlı makale. P. Langevin, Einstein’a Lui de Brogl’ın doktora tezinin metnini gönderiyor. Einstein, Lui de Brogl’ın dalgalı mekanik alanındaki düşüncelerini “dahi bir katkı” gibi değerlendiriyor. 1925– Einstein, R. Tagor, G. Wells ve A.Barbüs ile birlikte tüm devletlere, silahlanmaya son vermeyi, tamamen silahsızlanmayı öneren bir çağrı imzalıyor. 1927– “Genel İzafiyet Teorisi ve Hareket Kanunu” adlı makale (Y.Grommer ile birlikte) Şubat– Einstein (R. Rolland ve A.Barbüs ile birlikte) emperializmle mücadele eden uluslararası lig başkanı seçiliyor. Eylül– Brüksel’de düzenlenen önde gelen fizikçilerin 5. Solvey toplantısı. Einstein, mikrofizikte statistik-olasılı metodun (“Kopenhag Okulu”) tekeline karşı çıkıyor. 1929– Kembridg’de (İngiltere) Paul Dirak, relyativist kuvantum mekaniğin (özel izafiyet teorisinin ve kuvantum teorisini sentezi) temelini atıyor. Şubat– A. Einstein’ın “Alan’ın Genel Teorisi” üzerine araştırmaları. 14 Mart– Uygar dünya, A.Einstein’ın 50. doğum gününü kutluyor. Bu olayla ilgili Sovyetler Birliği’nde törenli toplantılar ve konuşmalar düzenleniyor. 1930, İlkbahar– Berlin’e dönüşü. Sonbahar– Einstein’ın, California’daki ikinci akademik sömestrisi. 1932– Alanın genel teorisiyle ilgili yeni makalesi (V.Mayer ile birlikte). İlkbahar– Berlin’e dönüşü. 27 Ağustos– Amsterdam’da uluslar arası savaş karşıtı toplantısının düzenlenmesi. Einstein, toplantıya selamını gönderiyor ve Savaşa ve Faşizme Karşı Daimi Komite’nin üyesi seçiliyor. Aralık– Einstein, California’daki konferansları bitirmek için Amerika’ya gidiyor. 1933, Ocak- Mart– Hitler’in iktidara gelmesi. Einstein, faşistler tarafından gıyaben ölüme mahkûm ediliyor. Einstein’ın evi ve mal varlığı yağmalanıyor, kitapları yakılıyor. Haziran– Einstein, Avrupa’ya dönüp Lekok Sür Mer şehrine (Belçika) yerleşiyor. Oxford Üniversitesinde “Teorik Fiziğin Metodu Üzerine” konferans. Kasım– Amerika’ya göç. Einstein, Princeton’a (New Jersy Eyaleti) yerleşiyor ve Princeton Yüksek Araştırmalar Enstitüsü’ne öğretim görevlisi olarak tayin oluyor. 1935– B. Podolskiy ve N. Rozen ile birlikte kaleme aldıkları “Fiziksel Gerçekliğin Kuvant- Mekanik Tasviri Tam Bir Tasvir Sayılabilir mi?” adlı makalenin yayınlaması. 1936– Elsa Einstein’ın ölümü.”Fizik ve Gerçeklik” adlı makale (Franklin Üniversitesi dergisi.) L.İnfeld’ın Princeton’a gelişi ve Einstein ile ortak çalışmanın başlangıcı. 1938– L.İnfeld ile birlikte yazdığı “Fiziğin Evrimi” adlı kitabın yayınlanması. L. İnfeld ve B.Goffman ile birlikte “Çekim Denklemi ve Hareket Problemi” üzerine araştırmalar. Özel izafiyet teorisinin ilk defa parçacıkların hızlandırıcıları tekniği konusunda uygulaması (Amerika’da D.Kerst, SSCB’de Y.Terletskiy) 1939, Ocak– Uranyum çekirdeğinin parçalanmasını buluşu. 2ağustos– Faşist Almanya’nın atom silahı kullanacağı konusunda Başkan Ruzvelt’i uyaran Einstein’ın mektubu. Eylül– Faşizm tarafından başlatılan İkinci Dünya Savaşı. 1942, Ekim– Faşizme karşı mücadele eden tüm ulusların Sovyetler Birliği’ne yardım etmeleri gerektiği konusunda Einstein’ın “New York Times” gazetesindeki açıklaması. 1945– Kozmoloji problemlerine adanmış ek bölümüyle “İzafiliğin Anlamı” adlı kitabın ikinci baskısı (1921 yılında Princeton’da verdiği dört konferansla birlikte). Ağustos– Amerikan Hava Kuvvetleri, Hiroşima ve Naga- saki şehirlerine atom bombaları fırlatıyor. Einstein, bu cinayetle ilgili protestosunu “New York Times” gazetenin muhabiri Suing’a yansıtıyor. Ekim– Barış yararına ve atom silahlanma yarışına karşı Einstein’ın konuşması. 1946, Mayıs– İlya Ehrenburg ile Princeton’da görüşmesi. 1947, Ekim– “Dünya Hükümeti” ile ilgili Sovyet bilim adamlarıyla mektuplaşması. 1949, Mart– Albert Einstein’ın 70. doğun günü. Ekim– Javaharlal Neru’nun Einstein’ı ziyaret etmesi. 1950– Alanın genel teorisinin gelişimini içeren “II. Ek”in de dâhil olduğu “İzafiliğin Anlamı” adlı kitabın üçüncü baskısı. Şubat– Einstein, Hidrojen bombası yapımı konusunda Amerikan Hükümetine karşı protestoyla çıkıyor. Amerika’nın iç siyasi yaşamında militarizme ve faşist eğilimlerine son verme talebini içeren televizyondaki konuşması. Makkarti’nin rehberliği altında faşist eğilimli grupların Einstein’ı takibe alması. 1952, Şubat– Tam güneş tutulması ile ilgili Hartum’a (Sudan) yapılan astronomi seferi ve genel izafiyet teorisini ispatlayan yeni bulgular. Mayıs– Amerika’da ileri görüşlü adamların takibi ile ilgili Einstein’ın öğretmen Frauenglass’a gönderdiği mektup. 1953, Mart– “II. Ek”in yeniden gözden geçirilmiş metni ile “İzafiliğin Anlamı” adlı kitabın dördüncü baskısı.(Alanın genel teorisi üzerine Einstein’ın yeni çalışmaları dâhil olmuştu). 1955, Mart– Einstein, B.Rassel ve diğer yedi bilim adamıyla birlikte atom bombasının yasaklanmasını ve mevcut olan stokların imha edilmesini talep eden çağrıyı imzalıyor. Savaşa karşı mücadele eden İngiliz bilim adamlarıyla hemfikir olduğunu belirten Einstein’ın J. Bernal’a gönderdiği mektup. 15 Nisan– Hastalık. 18 Nisan, saat 01:25 – Ölüm. BİBLİYOGRAFYA (KAYNAKÇA) Bu kitabın yazarı tarafından seçilmiş olan aşağıdaki liste, Einstein’ın eserlerinden çok azını kapsamaktadır. Doğal olarak, Rusça çevirilere daha çok önem verilmiştir. Büyük bilim adamının kaleminden çıkan tüm eserlerin bibliyografyasını sistemleştirme girişimleri defalarca yapılmış, ama bugüne kadar henüz tamamlanmamıştır. “Einstein – philosopher – scientist” adlı bir Amerikan dergisinde yayınlanan en kapsamlı liste 858 eser içeriyor. ( Bunların 309’u teorik fizikle ilgilidir.) Ama listeyi hazırlayanlar, Einstein’ın eserlerinin büyük bir kısmının kapsam dışında kaldığını itiraf ediyorlar. Özellikle, Einstein ve yaptığı buluşlarla ilgili yazılan eserler önemli ölçüde kapsam dışında kalmıştı. 1924 yılına kadar sadece izafiyet teorisiyle ilgili yazılan eserlerin ve makalelerin sayısı 5000’den fazlaydı. Ve o günden beri bu sayı devamlı artıyor. “Brown Harekatı” Toplu Makaleler. Editör B. İ. Davıdov, 1934. “İzafiyet Prensibi”. Klasik Rölativistlerin Çalışmaları. Editör V. K. Frederiks ve D. D İvanenko, 1936. “İzafiyet Teorisinin Özü”. Amerika’daki 4. baskısının Rusça çevirisi (A. Einstein. “Meaning of relativity”), 1955. “Kosmologische Betrachtungen zur allgemeine Relativitâtstheorie”. Sitzungsberichte der Preuss. Acad.” sayfa 141-152 (Genel İzafiyet Teorisi Üzerine Kozmolojik Düşünceler”. Prusya Bilim Akademisi’nin Raporları). “Eincheitliche Feldtheorie”. Siztungsberichte der Preuss. Acad”. 1929. sayfa 2-7 (Genel Alan Teorisi”. “Prusya Bilim Akademisi’nin Raporları”). Politik-Ekonomik Yazılar, Felsefe, Popüler Bilim, Polemik ve Otobiyografik Çalışmalar “Yaratıcı Otobiyografi”. (“Fizik Bilimlerinin Başarıları” adlı derginin 59. cildi, 1. baskı, Mayıs 1956.) ve “A. Einstein Anısına Derleme”, 1956. (“Albert Einstein. Philosopher – scientist”. Evanston, 1949.) adlı dergide yayınlanan “Autobiographisches” adlı makalenin Rusça çevirisi.) “Genel ve Özel İzafiyet Teorisi Üzerine. Herkesin Anlayacağı Şekilde Anlatım.” Almanya’daki 5. baskının Rusça çevirisi. “Bilim Neşriyat”, 1922. “Esîr ve İzafiyet Teorisi.” 5 Mayıs 1920 tarihinde Einstein’ın, Leiden Üniversitesinde yaptığı konuşmanın Rusça çevirisi, “Bilim Neşriyat”. 1921. “Geometri ve Deney”. 27 Kasım 1921 tarihinde Einstein’ın, Prusya Bilim Akademisi’nde yaptığı konuşmanın Rusça çevirisi. “Bilim Neşriyat” 1922. “Newton” (200. ölüm yıl dönümü anısına). “Doğa” adlı derginin 6. sayısı, 1927. “Fizik ve Gerçek”. “Marksizmin Bayrağı Altında” adlı derginin 11. ve 12. sayıları, 1937. “Jounal of the Franklin İnstitute” adlı dergide (Sayı 221, 1936) yayınlanan “Physik und Relitât” adlı makalenin Rusça çevirisi. “Teorik Fiziğin Temellendirilmesi Üzerine Düşünceler”. “Marksizmin Bayrağı Altında” adlı derginin 12. sayısı, 1940. “Fiziğin Evrimi” (L. İnfeld ile birlikte). Rusça çevirisi. Editör S. G. Suvorov, 1948. “Uzay Kavramı Üzerine”. “Felsefe Konuları” adlı derginin 3. sayısı, 1957. (“Concepts of Space. The Theories of Space” adlı M. Jammer’in kitabı için A. Einstein’ın yazdığı önsözün Rusça çevirisi.) “Kuvantum Mekaniği ve Gerçek”. “Felsefe Konuları” adlı derginin 3. sayısı, 1957. (“Dialectica” adlı derginin 2. sayısı (1948, sayfa 320-323) yayınlanan A. Einstein’ın makalesinin Rusça çevirisi. “Autobiographisches Skizze” ( “Otobiyografik Yazılar”) Ölümünden bir ay önce –1955 yılının Mart ayında– Zürih Politeknik Okulu’nun yüzüncü kuruluş yıldönümü anısına yayınlanan “Schweizeriseche Hochschulzeitung” adlı derginin jübile sayısı için Einstein tarafından yazılmıştı. Bu eser aynı zamanda “Hele Zeit – dunkle Zeit (in memoriam Albert Einstein) adlı kitapta da yer aldı. “On the Method of theoretical physics”. Oxford. Clarendon – Pres. 1933. (Teorik Fiziğin Metodu Üzerine.” 10 Haziran 1933 tarihinde Oxford’ta Einstein tarafından verilen konferans. “Can guantum – mechanical description of physical reality be considered complete?” ( B. Podolskiy ve N. Rozen ile birlikte). “Physical review.” 1935, sayfa 777-780. (“Fizik Gerçekliğinin Kuvantum-Mekanik Tasviri Tam Sayılabilir mi?”) “Remargues preliminaires sur les concepts fondamentaux” (Genel Kavramlar Üzerine Ön Notlar”). “Louis de Broglie – physicien et penseur” (Paris. Albin Michel.1953) adlı derleme. “Reply to criticism” (“Eleştiri Üzerine Cevap”). “Albert Einstein. Philosopher-scientist” adlı derleme. “Mein Weltbild”. Amsterdam. Querido. 1931 (“Bakış Açımdaki Dünya.” Makaleler ve konuşmalar.) “The Fight against War.” John Day. 1933 (“Savaşa Karşı Mücadele.” Savaş karşıtı konuşmalardan oluşan derleme. Editör A. Lif.) “Out of my later years.” Philosophical library. New-York. 1950. (“Son Yıllarım.” 1934-1950 yılları arasında yayınlanan makaleler ve yapılan konuşmalar.) “Einstein ve Çağdaş Fizik” (Einstein anısına derleme) 1956. “Fizik Bilimlerinin Başarıları” adlı derginin Einstein’la ilgili sayıları. (1955 yılının Ağustos sayısı ve 1956 yılının Mayıs sayısı.) A. G. Arkadyev. “Albert Einstein, Kapitalizm ve Sosyalizm Üzerine.” “Felsefe Konuları” adlı derginin 2. sayısı, 1956. S. İ. Vavilov. “İzafiyet Teorisinin Deneysel Temelleri.” 1928. L. İ. Mandelştam. “İzafiyet Teorisiyle İlgili Konferanslar.” “Toplu Eserler”, 5. cilt, 1948. V. A. Fok. “Uzay, Zaman ve Çekim Teorisi.” 1955. B. G. Kuznetsov. “Tarihsel Gelişimi Çerçevesinde İzafiyet Teorisinin ve Kuvantum Mekaniğinin Temelleri.”, SSCB Bilim Akademisi Yayınları, 1957. L.E. Gureviç. “İzafiyet Teorisi.”, “Znaniye” (“Bilgi”) Yayınları, 1957. V. Pauli. “İzafiyet Teorisi.” Devlet Teknik Yayınları, 1947. P. G. Bergman. “İzafiyet Teorisine Giriş.” (Einstein tarafından yazılan önsöz ile) 1947. A. Moşkovskiy. “Albert Einstein. İzafiyet Teorisi ve Evrenin Genel Sistemiyle ilgili Einstein’ Şarl Nordmann. “Einstein ve Evren.” Frenkel Yayınevi, 1924. L. İnfeld. “Kopernik’ten Einstein’a.” “Felesefe Konuları” adlı derginin 4. sayısı, 1955. L. İnfeld. “Quest: the evolution of a scientist” Doubleday. New-York. 1941 (L. İnfeld. “Arayışlar: Bir Bilim Adamının Evrimi.” L. İnfeld. “Albert Einstein, his work and influence on our World.” Scribners. New-York.1950 ( “Albert Einstein, Eserleri ve Dünyamız Üzerindeki Etkinlikleri.”) Carl Seeling. “Albert Einstein. Eine dokumentarische Biographie.” Europa – Verlag. Zürich – Stuttgart – Wien. 1954 ( “Albert Einstein. Belgesel Biyografi.”) “Albert Einstein. Philosopher-scientist.” The Library of living philosophers. Evanston. 1949. Editor: P. Shilpp (Albert Einstein: filozof-bilim adamı.” Einstein’ın 70. doğum yıldönümü anısına derleme.) “Hele Zeit – dunkle Zeit.” (in memoriam Albert Einstein). Europa – Verlag. 1956. (“Aydınlık Zamanlar – Karanlık Zamanlar.” Einstein anısına derleme.) “Lettres a Maurice Solovine.” Gauthier – Villars. Paris. 1956. (A. Einstein’ın M. Solovin ile Mektuplaşması.” Paris, 1956.) Elma Elvinger. “Albert Einstein.” Messner İnc. New-York. William Cahn. “Einstein, a Pictorial Biography.” Citadel pres. New-York. 1955. (“Einstein, Resimli Biyografisi.” New-York. 1955.) Phillipp Frank. “Einstein, his life and times.” New-York. 1947. (“Einstein, Hayatı ve Çağı.”) Antonine Vallentin. “Le drame d’Albert Einstein.” Librairie Plon. Paris. 1954. (“Albert Einstein’ın Dramı.”) Anton Reiser. “Albert Einstein. A Biographical Portrait.” Boni. London. 1931. (“Einstein. Biyografik Portresi.”) H. Gordon Garbedian. “Albert Einstein.” New-York. 1939. David Reichinstein. “Albert Einstein. a Picture of his life and his conception of life.” London. 1934. (“Albert Einstein. Hayatının ve Dünya Görüşünün Portresi.”) Dimitri Marianoff, Palme Wayne. “Einstein, an intimate study of a great man.” Doubleday. New-York. 1944. (“Einstein. Büyük Adamla Mahrem Tanışıklık.”) “Reviews of Modern Physics.” v.21, No.3, July, 1949 (70. doğum yıldönümü anısına Einstein ile ilgili derginin 3. sayısı. Temmuz, 1949.)
| ||||||||||||||||||||||